آرامگاه عطار نیشابوری در جوار مقبره کمال‌الملک و پرویز مشکاتیان
روز بزرگداشت عطار نیشابوری
۲۵ فروردین سالروز بزرگداشت عطار نیشابوری عارف و ادیب قرن ششم است. عطار که نام کامل او "فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار کدکنی نیشابوری" است در سال ۵۳۷ در کدکن، از توابع نیشابور، دیده به جهان گشود.
پدر وی که عطار به نامی در شهر نیشابور بود حرفه و دکان خود را برای او به ارث نهاد تا به عطاری بپردازد. وی که عطار و طبیب بود در واپسین سال‌ها شغل خود را رها نمود و فقط به عرفان پرداخت.
مهم‌ترین آثار عطار نیشابوری دیوان اشعار، اسرارنامه، الهی نامه، منطق الطیر، تذکره الاولیا، مصیبت نامه و مختارنامه است.
وی در سال ۶۱۸ همزمان با حمله وحشیانه مغول‌ها به قتل رسید و از او آرامگاهی در نیشابور بر جا ماند.
مولانا رومی درباره عطار می‌فرماید:
هفت شهر عشق را عطار گشت
ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم
مقبره عطار هرسال در روز بزرگداشت او میزبان بزرگان علم و ادب و دوستداران این شاعر توانمند بوده و مراسم ویژه‌ای در آن اجرا می‌شود.
دسترسی به آرامگاه عطار نیشابوری
مقبره عطار که در باغی زیبا قرار گرفته یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر نیشابور است. از طرفی وجود آرامگاه کمال‌الملک در نزدیکی آرامگاه عطار سبب شده گردشگران شهر نیشابور با یک تیر دو نشان بزنند.
مقبره عطار کجاست؟
چرا باید از آرامگاه عطار دیدن کنیم؟
آرامگاه عطار علاوه بر اینکه خانه ابدی یکی از بزرگترین ادیبان و عارفان این مرز و بوم است توسط باغی باصفا و دلگشا احاطه شده است. به همین خاطر تعداد زیادی از گردشگران پس از بازدید از مقبره عطار در این باغ وقت گذرانده و از آرامش و سرسبزی آن لذت می‌برند. بعضی زیراندازی پهن کرده و مطالعه می‌کنند و عده‌ای دیگر با خانواده و دوستان خود به معاشرت و بازی‌های گروهی می‌پردازند.
مناظر تماشایی، مجسمه‌ها و دیدنی‌های این باغ برای کسانی که ذوق عکاسی دارند بسیار مناسب است.
از طرفی غرفه‌های صنایع دستی ایجاد شده در محوطه باغ گردشگران را با هنر دست افراد بومی آشنا می‌کند و فرصت خریدن سوغاتی نیز مهیا می‌شود.
وجود آرامگاه کمال‌الملکـ نقاش و هنرمند به نام ایرانی در این باغ بر ارزش معنوی آن افزوده و بسیاری از دوستداران هنر نقاشی را نیز به آِنجا می‌کشاند.
به شما توصیه می‌کنیم اگر قصد سفر به شهر نیشابور را دارید حتما از مقبره عطار نیشابوری دیدن کنید.
کمی درباره آرامگاه عطار
فریدالدین عطار نیشابوری شاعر و عارف معروف ایرانی بیش از ۷۰۰ سال پیش در نیشابور زندگی می‌کرد. این شاعر که تاثیر بسزایی بر علم و ادب پارسی نهاده اکنون در منطقه قدیمی شادیاخ و منطقه تفریحی-توریستی نیشابور امروزی آٰرمیده است.
از آنجا که قدمت این آرامگاه به دوران فرمانروایی تیموریان در ایران باز می‌گردد آرامگاه عطار یک بنای تاریخی محسوب می‌شود.
تاریخچه آرامگاه عطار نیشابوری
شواهد حاکی از آنند که آرامگاه عطار در ابتدا در قرن هفتم هجری قمری توسط قاضی القضات یحیی بن ساعد ساخته شده است؛ اما به دلیل بی‌توجهی و عدم رسیدگی در انتهای حکومت تیموریان پس از گذشت ۲۰۰ سال به مخروبه‌ای تبدیل شد.
در قرن نهم هجری مشاور نیکوکار و هنردوست سلطان حسین بایقرا امیر علی شیرنوایی بر روی قبر عطار عمارتی زیبا و در خور شان این شاعر خردمند بنا نمود.
امروزه از آن بنا تنها سنگ افراشته سیاه رنگی به یادگار مانده که کتیبه ای بر روی آن قرار دارد. آرامگاه عطار تا اواخر دوره محمد علی شاه قاجار شکل خود را حفظ نمود. در آن دوره والی خراسان، نیر الدوله دستور می‌دهد تا بقعه ای بر مزار عطار بنا گردد؛ اما این دستور به مرحله اجرا نرسید. نا به سامانی اوضاع ایران در آن زمان سبب بازگشت نیرالدوله به تهران می‌شود و بنای قبلی که توسط امیرعلی شیرنوایی ساخته می‌شود سر جایش باقی می‌ماند. تا اینکه در دوره پهلوی دوم به صورت کامل مورد بازسازی قرار می‌گیرد.
در سال ۱۳۴۱ خورشیدی، انجمن آثار ملی که بر ساخت آرامگاه‌های خیام و فردوسی نیز نظارت داشته ؛ کار کاشیکاری و مرمت تزئینات آرامگاه را بر عهده می‌گیرد. این بازسازی علاوه بر خود مقبره عطار، محوطه اطراف بقعه را نیز پوشش می‌دهد و در سال ۱۳۴۲ از مقبره جدید رونمایی می‌شود.
معماری و تزئینات آرامگاه عطار
مقبره عطار نیشابوری نقشه ای ساختمانی هشت ضلعی دارد. گنبد کاشیکاری شده آن از میان باغ و محوطه اطراف آن به خوبی دیده می‌شود. ساختمان مقبره چهار دَرِ ورودی دارد و ورودی اصلی آن در ضلع شمالی این سازه گرفته است. در نمای خارجی بنا چهار غرفه که با کاشی‌های سبز و زرد و آبی تزئین شده است توجه بیننده را به خود جلب می‌کند.
زیباترین قسمت سازه آرامگاه عطار، گنبد دو پوسته آن می‌باشد که با کاشی‌کاری‌های مزین به گل و بوته و نقش‌های هندسی زیبایی آراسته شده است. در قسمت زیرین گنبد کتیبه ای جا خوش کرده که روی آن چند بیت شعر به خط کوفی و در رنگ‌های سبز، زرد، لاجوردی و سفید نگاشته شده است. این کتیبه شکوه گنبد مقبره عطار را چند برابر نموده است.
فضای داخلی آرامگاه همچون نقشه بیرونی آن، هشت ضلع و چهار شاه نشین دارد که به کاشی کاری‌های معرق، سنگ ازاره‌هایی از جنس بخارا، طاق‌های خمیده و پوششی از گچ مزین است.
قبر عطار در میان سازه آرامگاه قرار گرفته و ستون سنگی هشت ترکی با سه متر ارتفاع در سمت جنوب غربیِ آن تعبیه شده است. جنس سنگ مزار از سنگی به نام افراشته سیاه رنگ بوده و به وسیله اشعاری به خط ثلث تزیین شده است. بر بالای سنگ قبر عطار ستونی سنگی دیده می‌شود که قبلا در میان دیواری آجری قرار داشت. این دیوار به مرور زمان از میان رفته است.
مقبره استاد پرویز مشکاتیان در کنار آرامگاه عطار
اگر ۴۵۰ متر از آرامگاه عطار فاصله بگیرید به آرامگاه یکی از اساتید برجسته و معتبر موسیقی ایران خواهید رسید. پرویز مشکاتیان آهنگساز، موسیقی‌دان، استاد دانشگاه، پژوهشگر و نوازنده سنتور که در نیشابور دیده به جهان گشود در روز ۴ مهرماه در محوطه بیرونی باغ عطار به خاک سپرده شد. در کنار مقبره او تندیسی سنگی قرار گرفته تا یاد او را گرامی دارد.
